Kiedy następuje przedawnienie długu?

Przedawnienie długu to temat znajdujący się zwłaszcza w kręgu zainteresowań dłużników. Dzieje się tak dlatego, że wprawdzie polskie prawo przewiduje możliwość owego przedawnienia, jednak nigdy nie następuje ono z urzędu. Oznacza to, że jeżeli dług ulegnie przedawnieniu dłużnik może się na to przedawnienie powołać, aby uniknąć ciążącego na sobie obowiązku spłaty. Jeżeli tego nie uczyni to zobowiązanie nadal będzie istniało. Z tego też względu warto wiedzieć, jakie terminy przedawnienia obecnie obowiązują.

Podstawowe terminy przedawnienia

Jeżeli o przedawnieniu mowa, to bez wątpienia czynnikiem, który odgrywa w tym przypadku pierwszorzędną rolę jest czas. Aby dowiedzieć się, kiedy następuje przedawnienie długu, należy w pierwszej kolejności sięgnąć do ustawy – kodeks cywilny. To właśnie w niej wskazane zostały dwa podstawowe terminy, po których upływie dług się przedawnia. Jeżeli dług dotyczy roszczenia majątkowego lub roszczenia, które stwierdzone zostało prawomocnym wyrokiem sądu, to jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat. Inaczej jest zaś w przypadku roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, a także świadczeń okresowych. Przedawniają się one znacznie szybciej, aniżeli wcześniej wspomniane roszczenia majątkowe. Tu okres przedawnienia wynosi już tylko trzy lata.

Inne terminy przedawnienia

W tym miejscu warto nadmienić, że powyższe terminy, choć stosowane najczęściej, nie obejmują wszystkich możliwych długów. W niektórych przypadkach ustawodawca określił inne (skrócone) terminy przedawnienia. I tak na przykład roszczenia z tytułu umowy o dzieło przedawniają się już po upływie dwóch lat od dnia, w którym dzieło to zostało przez wykonawcę oddane. Podobny termin dotyczy roszczeń z tytułu usług telekomunikacyjnych. Dwuletni termin przedawnienia występuje również w przypadku roszczeń, których podstawą jest umowa sprzedaży. Jednak już roszczenia z tytułu przedwstępnej umowy sprzedaży przedawniają się po upływie jednego roku. Taki sam termin obowiązuje w przypadku roszczeń wynikających z umowy przewozu. Z kolei długi z tytułu umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej przedawniają się po upływie trzech lat. Jednak owe przedawnienie nie może nastąpić później niż po upływie dziesięciu lat od dnia, w którym odkryto, że szkoda została wyrządzona. Jeżeli chodzi zaś o roszczenia wynikające z niezapłaconego podatku dochodowego, to zgodnie z prawem podatkowym przedawniają się one po upływie pięciu lat.

Kiedy zaczyna się bieg terminu przedawnienia?

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się w pierwszym dniu, w którym wierzyciel może domagać się od dłużnika uregulowania należności. Jeżeli więc z umowy zawartej między stronami wynika, że dłużnik zobowiązany był spłacić dług 10 listopada 2018 roku, to termin przedawnienia zaczyna biec w dniu 11 listopada 2018 roku, ponieważ to właśnie od tej daty wierzyciel może już domagać się wywiązania przez dłużnika z ciążącego na nim zobowiązania.

Przerwanie biegu przedawnienia

Koniecznym wydaje się w tym miejscu wspomnieć, że bieg przedawnienia może zostać przez wierzyciela przerwany na kilka sposobów. Pierwszy z nich to dokonanie przed sądem określonej czynności. Warto zaznaczyć, że w tym przypadku bieg przedawnienia przerywa każda czynność. Jednak bez wątpienia najczęściej podejmowanym przez wierzyciela w praktyce działaniem jest wniesienie pozwu przeciwko dłużnikowi. Drugim sposobem na przerwanie biegu przedawnienia jest wszczęcie mediacji. Przez tę ostatnią należy zaś rozumieć próbę ugodowego i dobrowolnego załatwienia sprawy przez strony sporu. Mediacja odbywa się z udziałem mediatora, który jako osoba bezstronna i neutralna pomaga mediującym w osiągnięciu satysfakcjonującego ich rozwiązania. Przedawnienie przerwane zostaje także wtedy, gdy dłużnik sam uznaje roszczenie. Ustawodawca nie wskazał do dnia dzisiejszego jednej właściwej formy uznania długu. Stąd przyjmuje się, że może być to zarówno zawarcie przez strony pisemnej umowy (tzw. właściwe uznanie długu), jak i inne zachowanie dłużnika względem wierzyciela wskazujące na to, że dłużnik ten ma świadomość istnienia długu (tzw. niewłaściwe uznanie długu). Obie formy stanowią skuteczny sposób przerwania biegu przedawnienia.